Saint-Omer, Bibliothèque d'agglomération de Saint-Omer, 612

Johannes Gerson (De remediis contra pusillanimitatem - De schismate) - Johannes Parisiensis (De potestate regia et papali) - Nicolaus de Lyra (De visione divine essentie - Questio de probatione per scripturas)

Cote de Saint-Bertin au XVIIIe siècle : 651Lien vers le manuscrit 813

Papier · A + 201 ff. + B-C · 295 x 210 mm · XVe siècle

- Contenu

(9r) Tabula « Tabula titulorum hujus libri, cujus auctor ignoratur. . Quid sit regnum et unde habeat ortum ...... Solventur raciones predicte et sic. (titre final) Et sic sunt in universo XXV articuli. .» Table des "tituli" de l'ouvrage. Les mentions rayées dans la marge de gauche sont des renvois aux feuillets. La table semble d'une main légèrement postérieure au texte auquel elle renvoie et elle est peut-être la même que celle qui a commenté l'ouvrage.
(10r-47v) JOHANNES PARISIENSIS , De potestate regia et papali « Interdum contingit quod vitare volens aliquem ...... sine qua papa non esset papa. Et sic est finis. (titre final) Explicit.Et sic finitur tractatus de potestate regia et papali a magistro Johanne de Parisius, de ordine Predicatorum, in theologia doctore. .» Main du XVe s. L'explicit et la phrase qui suit sont d'une autre main que le texte de l'ouvrage.
(48r-68v) NICOLAUS DE LYRA , De visione divine essentie « Incipit tractatus editus a fratre N. de Lyra de visione essencie divine ab animabus sanctis a corpore separatis. . [Q]ui elucidant me vitam eternam habebunt ...... omne desiderium electorum. Et sic est finis hujus questionis. (titre final) Explicit tractatus editus a fratre Nicolao de Lyra de visione essencie divine ab animabus sanctis a corpore separatis.
(70r-89v) NICOLAUS DE LYRA , Responsio ad quemdam Judeum ex verbis Evangelii secundum Mattheum contra Christum nequiter arguentem « [P]otens sic exhortari in doctrina sua et eos qui... ...... objectiones suas in aperto mendatio (mendatiter av. corr.) terminavit. (titre final) Explicit responsio Nicholay de Lyra, ordinis fratrum Minorem, ad quemdam Judeum ex verbis Ewangelii secundum Matheum Christum nequiter aguentem.
(90r-106r) NICOLAUS DE LYRA , Questio de probatione per scripturas « (89v) Sequitur questio de probatione per scripturas a Judeis receptas quod misterium Christi predictum a lege et prophetis se impletum, determinata a fratre Nicolao de Lyra, de ordine fratrum Minorum. . [Q]ueritur utrum per scripturas a Judeis receptas. ...... et plures jam baptisati ad vomitum revertuntur. (colophon) Explicit questio de probatione misterii Christi per scripturas a Judeis receptas a lege et prophetis jam impleto et amplius non expectandi, determinata a fratre Nycolao de Lyra, de ordine fratrum Minorum, excellentissimo in sacra pagina doctore, finito per me Richardum Bonhomme, de Tornaco, non tamen continuato anno Domini M CCCCmo XXXo, in vigilia Annunciacionis beate Virginis gloriose, Lovanii, me [...] licentie in legibus. » Lacune après l'incipit (?). Cf réclame. Annonce du texte, par une autre main, à la suite du texte précédent, au f. 89v. La main change aux ff. 91v-96v. Deux ou trois mains. La main qui finit et complète le texte est celle de Richard Bonhomme, en 1430, alors probablement étudiant à Louvain, futur chanoine de Tournai, mort en 1476. La ou les mains précédentes sont d'avant 1430.
(106v-109v) JOHANNES GERSON , De schismate (daté de 1404) « Sequitur parvus tractatus de papatu contendentibus, compilatus a domino cancellario Parisiensi. In inquisitione veritatis tangentis ...... impediunt, intersecant et confundunt, etc. (colophon) Finitus anno Domini 1404, in die Nativitatis beati Johannis Baptiste, etc. »
(110v) MAXIMUS TAURINENSIS , Extrait d'homélie « Hec in quadam sermone. Fratres, si nolumus a dyabolo superari... ...... transquillitate temporum transigemus. » t. 57, col. 322B-322C Main du XVe s. = celle de Richard Bonhomme ? Après le n° 8 : « Sequuntur propositiones condempnate in universitate Parisiensi contra fratres predicatores, racione quarum perverti fuerunt communione predicte universitatis IX annis, et restituebantur ad communionem prodictam in principio Augusti anno CCCCo tortio, etc. » — « Sequuntur alique auctoritates sanctorum aut aliorum doctorum quibus probare nitebantur prefati fratres opinionem suam in supradictis, etc. — « Sequuntur auctoritates sanetorum et quorumdam theologorum beatam Virginem non fuisse conceptam in peccato originali. — Enfin, au-dessus du nom de Gerson dans l'incipit du n° 13, on a écrit en surcharge, d’une écriture du temps : « Ymo magistn Henrici de Ghorikem doctoris » in theologia valentissimi. » Ce traité du Sacrement de l’autel n’est pas en effet celui qu’on trouve avec le même titre dass les OEuvres de Gerson.

Cote : F. 1r-1v

. XVe-XVIe siècle

Description physique

Datation : XVe-XVIe siècle

Contenu :

(1r-1v) « Credo Ecclesiam unam et apostolicam. . Quid est ecclesia nisi corpus Christi misticum ...... separari clavis et usus ejus. »

Cote : Ff. 2r-8r

Johannes Gerson (De remediis contra pusillanimitatem)

. 2e tiers du XVe siècle (?)

Description physique

Datation : 2e tiers du XVe siècle (?)

Contenu :

(2r-8r) JOHANNES GERSON , De remediis contra pusillanimitatem « Tractatulus de remediis contra pusillaminitatem, scrupulositatem, deceptorias contra inimici consolaciones et subtiles ejus temptaciones per illuminatism [sic] magistrum Johannem Gerson, doctorem sacre theologie, cancellarium Parisiensem, editus. [Q]ui pusillanimis est et parvidus ...... dare vobis regnum in secula seculorum, amen. Explicit Gerson de remediis contra pusillaminitatem, scrupulositatem et deceptorias inimici consolaciones ac subtiles ejus temptaciones, etc. Videtur tamen aliquibus quod non sit stilus ipsius Gerson sed potius translatio ex eisdem operibus in vulgari conscriptis, etc. Sufficit quod sit tractatus notabilis et utilis, etc. »

+ Description physique

+ Histoire

+ Bibliographie


Comment citer cette notice ?
Institut de recherche et d'histoire des textes (IRHT-CNRS), «Notice de Saint-Omer, Bibliothèque d'agglomération de Saint-Omer, 612», dans Stutzmann Dominique (dir.), Saint-Bertin : centre culturel du VIIe au XVIIIe siècle, 2016 (permalink : http://saint-bertin.irht.cnrs.fr/site/php/notice.php?id=Saint-Omer612&catalogue=st-omer). Consultation du 25/04/2024.