Saint-Omer, Bibliothèque d'agglomération de Saint-Omer, 146

Bernardus Claraevallensis (Epistolae)

Cote de Saint-Bertin au XVIIIe siècle : 17Lien vers le manuscrit 813

Parchemin · 180 ff. · 395 x 245 mm · XIIe siècle, 4e quart

- Contenu

(1va-5vb) Tabula epistolarum Sancti Bernardi « Ad Robertum monachum nepotem suum satis et plusquam satis ...» Table de 338 lettres de St bernard de Clairvaux avec leur incipit (en réalité les deux dernières adressées au pape Innocent II n'ont pas été copié; la lettre n°336 (f.179v-180v) est en réalité un traité attribué à St-Bernard.)
(5vb-179va) Bernardus Claraevallensis (saint ; 1090?-1153)BERNARDUS CLARAEVALLENSIS , EpistolaeEpistolae « Epistula domini Bernardi abbatis Clarevallis ad nepotem suum Robertum qui de citerciensi ordine descenderat ad cluniacensem . Satis et plusquam satis sustinui dilectissime fili Roberte si forte Dei pietas et tuam per se et meam per te animam dignaretur invisere ...» 182, col. 67-79 Incomplet des lettres éditées dans la Patrologie Latine de Migne tome 182, seules sont copiées les lettres suivantes : 1, 3-228, 230-307, 310, 317, 324, 325, 339, 341, 345, 350, 356, 357, 362, 365, 367, 368, 382, 386, 390, 395, 398- 402, 414
(33ra-42va) De moribus et officiis episcoporum. Ep. 42 « Ad Henricum Senonensem episcopum XLII . » 182, col. 809-834 Epistula 42
(33ra) Prologus « Domino venerabili Henrico Senonensium archiepiscopo frater Bernardus ...... et excusat presumptionem auctoritas imperantis. »
() Ep. 42 « Igitur ex quo regni celorum claves Deo auctore vobis tractatus suscepistis ...... dum morem modumque sollemnem in scribendo servare nescirem. »

(55rb-61rb) De baptismo aliisque quaetionibus epistola seu tractactus ad Hugonem de S.Victore (epist. 77) 182, col. 1031-1046 Complet, c'est l'epistula 77 de Migne qui porte dans le ms. le numéro LXXVIII.
(55rb-55va) Praefacio « Si tibi videor tardius resripisse scito me tarde ...... sed sufficientia nostra ex deo est. »
(55va-61rb) De baptismo « Scribis itaque quemdam asserere nscio quem ...... sed de operis tempore, de loco, de modo, de persone quoque electione. Vale. »

(66va) Apologia ad Guillemum Sancti Theodorici abbatis (praefacio). « Ad Willelmum abbatem sancti Teodorici. LXXXVI . Quo me hujusmodi operi operam dare jubes per quod ...... cum nec usus suppeditat dictandi nec otium. » 182, col. 895-898 Comprend seulement la préface de l'Apologia ; ce texte est l'epistula LXXXVI du manuscrit.
(121ra-128vb) BERNARDUS CLARAEVALLENSIS , De erroribus Abaelardi « Ad eudem contra quedam capitula illarum heresum CXCVIIIa. . » 182, col. 1053-1072 Il s'agit de l'Epistula 190 des lettres de Bernard de Clairvaux publiée par Migne. Suit le texte des propositions erronées d'Abélard.
(121ra-121rb) Praefacio « Amantissimo Patri et Domino Innocentio summo pontifici frater Bernardus Clarevallis vocatus abbas, modicum id quod est. Opertet ad vestrum referri apostolarum queque scandala emergentia in regno Dei ...... si vestra auctoritate conteritis fidei corruptores. »
(121rb-128vb) Ep. 190 « Habemus in Francia novum de veteri magistro theologum qui ab ineunte etate sua in arte dilectica lusit ...... ut ipsa etiam vulgata fide facile refellantur. Collegi tamen aliqua et transmisi. »

(128vb) Capitula errorum Abaelardi « Ad capitula tantummodo illa respondimus que signo tali connotata sunt. . Quod Pater sit plena potentia Filus quędam potetia, Spiritus Sanctus nulla potentia ...... Quod neque opus, neque voluntas, neque concupiscentia, neque delectatio quę vel cum movet eam peccatum sit nec debmus eam velle extingui. Hęc capitula partim in libro theologię, partim in libro sententiarum magistri Petri partim in libro cujus titulus est "scito de ipsum" reperta sunt. » 182, col. 1049-1054 Liste des propositions erronées tirées des oeuvres de Pierre Abélard. Certaines de ces propositions se retrouvaient exposées en termes différents dans Migne (Capitula haeresum Petri Abaelardi).
(129rb-129vb) Innocentius II papa, epistula contra haereses Abaelardi « Literrę domini Innocentii papae contra hereses Petri Abaelardi . Innocentius episcopus servus servorum Dei Venerabilis fratribus Henrico Senonensi, Samsoni archiepiscopus eorumque suffraganeis... ...salutem et apostolicam benedictionem. Testante apostolo sicut unus Dominus ita una fides esse dinoscitur ...... et defensores a fidelium consortio sequestrandos excommunicationis vinculo innodandos esse censemus. Data laterani XVII Kalendas Augusti. » 182, col. 359-361 Complet, dans Migne epistula 194.
(167rb-169vb) Sermones de Sanctis, in natali S. Victoris confessoris (I-II) « Incipit sermo primus in natali S Victoris. (168va) Incipit secundus . Victoris vita et gloria specialis non tam ad gloriam quam ad virtutem provocat omnes qui recto sunt corde (168va) Gaudete in Domino dilectissimi qui inter continua suę pietatis beneficia indulsit hominem mundo cujus multi salvorentur exemplam ...... (168rb) cujus virtus signa facere est qui in Trinitate perfecta vivit et regnat in secula seculorum amen. nostram in tuo tremendo indicio suspicere et agere causam qui cum Patre et Spiritu Sancto vivis et regnas Deus per omnia seculorum secula. Amen. (titre final) Explicit sermo primus .» 182, col. 571-576 Complet.
(179vb-180va) Disputatio cuiusdam iusti cum Deo « Disputatio cuiusdam iusti cum Dei sive ad horam e corpore e ducti et ad corpus reducti sive in excessum rapti et post modum ad se revocati . Videbatur huic aliquando sive in corpore sive extra corpus Deus scit concessum sibi iam amodo requiescere ...... operiens donec omnino assumeretur et in gaudium Domini sui perfecte introduceretur » 182, col. 1155-1158 Complet. copié à la fin des lettre de St Bernard avec le n°CCCXXXVI; ce texte est désigné dans la table (5v) comme la lettre de 336. Pas de formule d'explicit la deuxième colonne est blanche.


. XIIIe s.

Description physique

· Écriture : Cursiva antiquior

Datation : XIIIe s. ∙ Date d'après l 'écriture.

Contenu :

(5v-6r) Bernardus Claraevallensis (saint ; 1090?-1153)BERNARDUS CLARAEVALLENSIS , EpistolaeEpistula 385 « Epistula beati Bernardi ad monachos ecclesie beati Bertine missa [Ce dernier mot est d'une autre main] . Ita queso ita facite dilectissimi. Discipulus quippe proficiens gloria est magistri ...... ne forte contingat hec omnia nobis in insipientia nostra et negligentia deperire. Explicit epistula ad monachos ecclesie sancti Bertine a beate Bernardo edita. » 182, col. 587-589 Lettre 385 (incomplète de la fin) , ajoutée au f.5r à la suite de la table et dans la marge inférieure du fol.6 à une date ultérieure.

+ Description physique

+ Histoire

+ Bibliographie


Comment citer cette notice ?
Institut de recherche et d'histoire des textes (IRHT-CNRS), «Notice de Saint-Omer, Bibliothèque d'agglomération de Saint-Omer, 146», dans Stutzmann Dominique (dir.), Saint-Bertin : centre culturel du VIIe au XVIIIe siècle, 2016 (permalink : http://saint-bertin.irht.cnrs.fr/site/php/notice.php?id=Saint-Omer146&catalogue=st-omer). Consultation du 19/04/2024.